20.Yüzyıl Başlarında Çağatay Türkçesiyle Yazılmış Bir Tıp Metni Tabibçılık

Hastalıkların tarihi insanlıkla başlar. İnsanoğlunun tarih boyunca en çok mücadele ettiği olayların başında akıl, ruh ve beden sağlığını doğrudan etkileyen durumlar vardır. Her toplumda hastalıkları iyileştirmek ve önlemek amacıyla muhtelif yollara müracaat edilmiştir. Derdini sağaltmak için şifaya koşan insanın bu çabaları tıp ilminin doğuşuna da zemin hazırlamıştır.

İnsanlar her türlü hastalığı teşhis ve tedavi ederken kazandığı tecrübeyi sonraki nesillere aktarma ihtiyacı hissetmiştir. Önceleri sözlü olarak yapılan aktarımlar, yazıyla birlikte kâğıt ortamına taşınmıştır. Dil/bilim tarihimiz, hekimliğe dair bilgi ve birikimin yazılı ortamlara taşındığı örneklerle doludur.

Tıp metinleri tarihimizde üç sahada yoğunlaşmaktadır: Uygur, Anadolu, Memlûk. Uygur Türkleri, birçok alanda olduğu gibi bu alanın da öncüsüdürler. Eserlerin sayıca fazla ve içerik bakımından sistemli olduğu saha Anadolu’dur. Mısır’da Kıpçak Türkçesiyle kaleme alınanlar ise daha çok hayvan sağlığı üzerinedir. Bu sahalara ait metinler, Türkolojide enine boyuna incelenmiştir. Tıp metinleri açısından dil ve bilim tarihimizin incelenmeyi bekleyen devirlerinden biri de Çağatay dönemidir. Elinizdeki çalışmanın temel gayesi, Türklük bilimi araştırmalarında Çağatay Türkçesiyle yazılmış tıp metinleri üzerine bir kapı aralamaktır.