6102 Sayılı Türk Ticaret Kanuna Göre Sigorta Hukuku

Sigorta, kişilerin çeşitli olaylar sonucunda karşılaşabilecekleri zararlara karşı korunması düşüncesine dayanır. Gerçekten günlük hayatta bireyler, birtakım tehlikelerle karşı karşıyadır. Şöyle ki; ev veya işyerimizin yanması, eşyamızın çalınması, kullandığımız araçla kaza yapmamız veya hastalanmamız her zaman mümkündür. Bütün bu olaylar, çoğu kez katlanması zor masraflara yol açmakta hatta kişiler için bir ekonomik yıkım hâline gelebilmektedir. İşte, kişilerin bu tür olaylar sonucunda uğrayabilecekleri zararları, karşılıklı yardım esasına dayanarak giderme düşüncesi sigorta sistemini doğurmuştur. Dolayısıyla, sigorta, ileriyi görerek önlem alma ve ortak tehlikelere karşı yardımlaşma düşüncelerinin bir yansımasıdır. Kişilerin ekonomik yaşantısını riske atan tehlikeleri önceden görmesi ve olumsuz sonuçlarına karşı tek başına önlem alması olanaksızdır. Tehlike gerçekleştikten ve zarar meydana geldikten sonra önceki durumu yeniden tesis etmek, ancak başkalarının yardımı ile olabilir. Örneğin, trafiğe çıkan 1000 araçtan yılda 50’sinin trafik kazası sonucunda hasara uğradığını varsayalım 2. Bu zararlara araç sahipleri tek başına katlanacak1 Sigorta teriminin kaynağını, İtalyanca “sicurta” kelimesi oluşturmaktadır. olursa kaza yapan araç sahipleri zor durumda kalabilecektir. Bunun yerine, toplam zarar, araç sahibi bin kişi (sigorta ettirenler) arasında paylaştırılacak olursa kaza yapan kişiler sadece 50/1000=%5 oranında bir ödeme yaparak tüm zararı karşılamış olacaklardır. Böylece, sigorta sistemi sayesinde zarar, her araç sahibi için katlanılabilir hâle gelmiştir. Bu sistemin işleyebilmesi için hiç kuşkusuz sistemi organize edecek bir kuruma (sigortacı) ihtiyaç vardır. Sigortacı, aynı tehlikeye maruz kalan kişilerden belirli bir miktar para (prim) toplayarak bir fon oluşturmakta ve meydana gelen zararları (sigorta tazminatı) buradan karşılayarak artan tutardan gelir elde etmektedir. Sigorta sisteminin kurulabilmesi için altı unsurun bir arada olması gerekir:

1. Tehlikeye maruz kalan kişilerden oluşan bir topluluk (tehlike iştiraki)
2. İleride karşılaşılma ve zarar doğurma ihtimali olan bir olay (riziko)
3. Topluluğu oluşturan kişilerin maruz bulundukları rizikoların aynı veya benzer olması
4. Rizikonun gerçekleşmesi sonucunda ortaya çıkan ihtiyacın giderilmesi (sigorta teminatı)
5. Sigorta korumasının bir karşılığa bağlı olması (prim)
6. Sigorta ettirenin bu korumadan yararlanmak için bir talep hakkına sahip olması

Bu unsurlar çerçevesinde sigortanın tanımı şu şekilde yapılabilir: Sigorta, aynı veya benzer tehlikelere maruz bulunan kişiler topluluğunda rizikonun gerçekleşmesi sonucunda ortaya çıkacak ihtiyacın belirli bir para (prim) karşılığında giderilmesine yönelik olarak bağımsız bir hukukî talep hakkına sahip olunmasıdır. Daha basit olarak tanımlamak gerekirse sigorta, zarar doğuran bir olayın sonuçlarının sigorta şirketi tarafından üstlenilmesini öngören bir sözleşmedir.