Anadolunun Yitik Halkı Yezidiler

Anadolu, yüzyıllarca farklı kültür ve medeniyetlerin beşiği olmuş bir coğrafyadır. Bu coğrafyada yaşamış buraya düşüncesini, inancını nakşetmiş farklı kültürler bizim için zenginliktir. Bu zenginliğimizi yakından tanımak için Anadolu coğrafyasında yaşayan halklardan olan Yezidiliği araştırmak için çıktığımız yolculuğun sonuçlarını paylaşmak için huzurlarınızdayız. Bu çalışmayı neticelendirmek çok zordu. Çünkü karşımızda sadece kendileri hakkında yazılan kitaplar ve makaleler olan bir topluluk vardı. Herkes kendi görmek istediği kapıdan meseleye yaklaşmıştı. Bu topluluğu rencide etmeden çalışmamızı bitirmeye gayret gösterdik. Bu konuda yapılmış kaynakların temini için ülkemizin en büyük kütüphanelerinden birisi olan İstanbul Bayezıd Devlet Kütüphanesi ile İstanbul Üniversitesi Kütüphanesi, İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Kütüphanesi ve Millet Kütüphanesi müracaat ettiğimiz kütüphaneler olmuştur.

19.yy sonlarına doğru Musul Valiliği görevini yapan Mustafa Nuri Paşa’nın 1910’da neşrettiği eseri, Mehmed Şerafeddin’in Daru’l Funûn İlâhiyat Fakültesi Dergisinde 1926’da neşrettiği makalesi ve 1931 yılında aynı dergide Abdülkadir İnan’ın Rus bilgini A. A. Semenov’un Isya Joseph’ten özetlediği çeviri makalesi, çalışmamızın ana kaynaklarını teşkil etmektedir. Ayrıca Ondokuz Mayıs Üniversitesi İlahiyat Fakültesinde bu konuda yapılan tercüme lisans tezleri de ana kaynaklarımızı oluşturmaktadır. Yezidîlîk ve Yezidîler üzerine çalışma yapan Anastasse Marie Kremli (1899), Ahmet Timur Paşa (1929), İsmail Bey Çöl (1934) ve Abdürrezzak el-Haseni’nin (1951) tarihli eserleri lisans çalışması olarak bu üniversitede tercüme edilmişlerdir. Bu konu üzerinde yapılan ilk çalışmalar olmalarından dolayı bunlardan da istifade ettik. Ayrıca yazarı belli olmayan “Tercüme es-Süryaniyye Fi Ahvali el-Fırkati el-Yezidîyye eş-Şeytaniyye” isimli eserin Salih Öncel tarafından yapılan tercüme-lisans tezinden de istifade ettik. Çünkü bu eser Yezidîlik üzerine yapılan en eski (1909) kaynaklardandır.