Aşiq u Maşuq

Bu kitapta bir araya getirilen masalların ortak noktaları, imkânsız aşkların yanı sıra, Anadolu, Mezopotamya ve o her şeyiyle özel Dersim coğrafyasının sesine ses katmaları, Ermeni ve Kürt halklarının yaşayışlarını ortaya koymaları. Seçkideki ilk iki masal olan ‘Siyamanto ve Xıçezare’ ile ‘Lur da Lur’, ilk anlatanından son kaydedenine kadar uzun bir yol kat etmiş Kürt halk söylenceleri.

Ermeni köy edebiyatının usta kalemi, din adamı Karekin Srvantzdyants yöre yöre gezerken, Kürt halkının sevilen aşk hikâyesi ‘Siyamanto ve Xıçezare’yi de yazılı edebiyatın parçası kılmış. Vrtanes Papazyan ise iyi bilinen bir Kürt aşk masalını Ermenice anlatarak, yazıda ölümsüzleştirmiş. Coğrafi paydaşlığın etnik kimlik kaynaklı önyargılara galebe çalışına bir kanıt olsa gerek bu emek. Zira paylaşılan toprağın hatrı büyük ve
soylu kızla çobanın umutsuz aşkı evrensel…

Son masal olan Kral Lusig ve Sedev Hovig de bir soylu ile çobanın aşkının hikâyesi. Ancak pek de alışık olmadığımız biçimde, bu kez çoban olan bir kadın. Üstelik masalın başında hiç güzeller güzeli de değil. Aksine ucube bir yaratık gibi tarif edilmiş. Sedev’in güzelleşmeye başlama hikâyesi, ana babasının kızlarını olduğu haliyle kabul etmelerine koşut olarak ilerliyor ve çobanlık meziyetleri güzelliğinden çok daha kıymetli sayılıyor.

Dahası, gerek Kral Lusig gerekse Sedev Hovig neredeyse başa baş sayılabilecek bir kendini keşif sürecinden geçiyorlar. Dolayısıyla, bu sıra dışı masalda, biri kadın diğeri erkek olmak üzere iki Odiseus ve iki farklı yolculuk var.