Avrupa, Asya ve Amerika’da Lisansüstü Öğretim Reformu ve İlim İnsanları ile Mühendislerin Uluslararası Hareketliliği : NSF (National Science Foundation) Çalıştayı Bildirileri

Bir öğretim düzeyindeki okullaşma oranının artması, bir üst öğretim düzeyine istemi artırmakta, yükseköğretimde de lisans mezunlarının uzmanlaşmak istemesi lisansüstü öğretime olan istemi artırmaktadır. Bu da yeterli olmamakta, doktora sonrası eğitim süreçleri yaygınlaşmaktadır. Bilimsel ve teknolojik gelişmelerde araştırmanın önemi ile yükseköğretimdeki okullaşma oranının artması, öğretim üyesi ve bilim insanı yetiştirilmesini zorunlu kılmaktadır. Üniversitenin öğretim, araştırma ve topluma hizmet olarak özetlenebilecek görevlerinden araştırma görevi ağırlıklı olarak, yüksek lisans ve doktoradan oluşan lisansüstü öğretimle gerçekleştirilmektedir. Lisansüstü öğretimin tarihi çok yeni (yaklaşık yüz elli yıl) olmasına karşın, bu süre içindeki gelişmelerle lisansüstü öğretim örgünleşerek kendi programlarıyla kurumsallaşmıştır. Bunun sonucunda lisansüstü öğretim sistemi, lisansüstü öğretimin örgütlenmesi, lisansüstü öğretim politikaları, lisansüstü öğretim programları, lisansüstü öğretimin finansmanı, başka ülkelerde lisansüstü öğretim konusundaki uygulamaların incelenmesi, lisansüstü öğretim reformları gibi konular üzerinde durulması gerekmektedir. Ancak Türkiye’de lisansüstü öğretimle ilgili yayın yok denecek kadar azdır.

Bu nedenle dünya ülkelerinin lisansüstü öğretimle ilgili son yıllardaki toplu bir görünümünün yabancı yazarlarca sunulduğu ve Proje Yöneticiliğini Jean M Johnson’un yaptığı, National Science Foundation (NSF) tarafından Nisan 2000 tarihinde yayınlanan “Graduate Education Reform in Europe, Asia and The Americas and International Mobility of Scientist and Engineers: Proceedings of an NSF Workshop” adlı Özel Rapor, takım çalışmasıyla Türkçe’ye kazandırılmıştır. Kitapta lisansüstü öğretim reformları incelenen ülkeler şunlardır: Çin, Hong Kong, Hindistan, Japonya-Kore, Tayvan, Fransa, Almanya, Hollanda, İsveç, İngiltere, Arjantin, Brezilya, Şili, Meksika-Kolombiya-Venezuela, ABD ve Latin Amerika.

Bu yayının araştırmacılara, eğitim politikası oluşturanlara, karar vericilere ve lisansüstü öğretim programı düzenleyenlere ışık tutması; konuyla ilgili yayınlara kaynaklık etmesi ve özendirmesi umulmaktadır.