Çerkes Mutfak Kültürü

Bu kitap; Çerkes yemek geleneklerinin ve yemeklerinin anlatıldığı bir kültür kitabıdır. Gelenek ve göreneklerini iyi bilmeden, mutfağını, yemeklerin hazırlanışı ve sunuluşunu, doğru anlamak mümkün değildir. Çerkeslerin tarihte büyük bir medeniyete sahip oldukları araştırmacılar ve tarihciler tarafından tespit edilmiştir. Uygarlık tarihinde insanlık kültürüne kazandırmış oldukları çok önemli değerleri mevcuttur. “Avrupa medeniyetini meydana getiren Çerkeslerdir.” diyen Avrupalı bilim adamları vardır. Konumuz “Yemek Kültürü” olduğu için, ağırlıklı olarak konuyu ilgilendiren hususlar üzerinde durulmuştur. Çerkes tavuğu, Çerkes peyniri, Çerkes tuzu gibi dünya liteatürüne girmiş yemekler ve kundusuv, baksıma gibi keşfedilmeyi bekleyen içecekleri vardır.

Çerkes yemeklerinin lezzetli oluşunun sırrı;

Çerkes mutfağının mimarı kadındır. Yemekleri ve sofrayı kadınlar hazırlar.

1-Malzemenin en iyileri seçilir. Kafkasya’da doğal ortamda yetişmiş endemik bitkileri kullanılırdı.

2-Tuz kullanılmaz. Yerine önceden, enaz 12 baharat kullanılarak hazırlanmış Çerkes tuzu kullanılır.

3- Değirmene gönderilmeden önce ekmek çıkmış fırında, buğday ve mısır hafifçe kavrulur. Kavrulmuş mısır ve buğdaydan yapılan ekmek ve yemekler daha lezzetli olur.

4-Çerkes kadını yemeği yapmaya başlamadan önce Besmele çekerek şu duayı yapar; “Allahım, bu yemekte nasibi olanı tez gönder ki hayırlı yemek olsun. Bereketli ve lezzetli artsın”der. Genellikle misafir vardır. Misafir yoksa bile komşu çağrılır. Sofraya yalnız oturulmaz.

5- Hijyen ve temizliğe dikkat edilir. Örneğin kesilecek tavuğun öteberi yemesini önlemek amacıyla iki gün kalbur altında tutulur. Yalnız buğday veya mısır yedirilir.

6-Ev hanımı, yemeğin kokusu, nefaseti yanında, görünüşü ve sofraya sunumuna kadar, bütün bilgi ve becerisini ortaya koyar.

7- Sevgisini de katarak hazırlanan yemekler ve sofra tok olan insanın dahi iştahını açar.

8- Yemeğe birlikte oturulup, birlikte kalkılır. “Birlikte yemek tatlıdır” denilir.

9-Yemeğe başlamadan önce büyük, besmele çekerek dua mahiyetinde kısa bir konuşma yapar ve yemeğe başlatır. Büyük bırakınca bırakılır.