CHP (1919 - 2018)

“CHP: İdeoloji, Örgütsel Yapı, Parti İçi Demokrasi ve Oligarşi” kitabı, yazarın “Oligarşinin Demir Kanunu’nun Cumhuriyet Halk Partisi Açısından İncelenmesi” başlıklı doktora tezinin ve uluslararası hakemli dergilerde yayınlanmış makalelerinin kitap formatına göre yeniden düzenlenmiş ve içerik olarak zenginleştirilmiş halidir.

Cumhuriyet Halk Partisi’ni hem ideoloji, hem örgüt, hem de parti içi demokrasi ve oligarşi yönleriyle ele alan bu çalışma kapsamlı bir bilimsel araştırma ve inceleme niteliği göstermektedir. Bu kitap çalışması birbiri ile bütünlük gösteren üç ayrı kısımdan oluşmaktadır:

• Birinci kısımda 1919 Sivas Kongresi’nden 2018 yılına kadar geçen süre içerisinde CHP’nin yaşadığı ideolojik değişim süreci ele alınmıştır. Yüzlerce yazılı kaynağın (kitap, makale, gazete, parti yayınları, parti programı vs.) taranması ile oluşturulan bu kısımda, tek parti döneminin Kemalist CHP’sinden 1950’li yılların özgürlükçü CHP’sine, 1960’lı yılların ortanın solcusu CHP’sinden 1970’li yılların demokratik solcu ve 1992 sonrasının sosyal demokrat (ve hatta sosyal liberal) CHP’sine uzanan ideolojik değişim süreci çözümlenmeye çalışılmıştır.

• İkinci kısımda 1919 Sivas Kongresi Nizamnamesi’nden 1993 Tüzüğü’ne (2016 Değişiklikleri ile) CHP’nin yaşadığı örgütsel değişim süreci ele alınmıştır. CHP’nin örgütlenme ve yönetim yapısını belirleyen parti tüzüklerinin incelendiği bu kısımda, örgütsel yapıda merkeziyetçi ve antimerkeziyetçi, yönetim biçiminde oligarşik, otokratik ve demokratik eğilimler ortaya çıkarılmıştır.

• Üçüncü kısımda ise CHP’de parti içi demokrasi ve oligarşinin varlığına ilişkin tespitlerde bulunulmuş, Robert Michels’in "Oligarşinin Demir Kanunu"nda ortaya koyduğu temel varsayımların CHP açısından geçerliliği incelenmiştir. Ayrıca, bu kısımda CHP Tüzüğü’nün oligarşiyi besleyen yönleri açığa çıkarılmış, parti içi demokrasinin gelişimi yönünde tüzük değişiklik önerilerine yer verilmiştir.

Cumhuriyet Halk Partisi’nin geçmişini ve bugününü bilimsel bir çerçevede eleştirel bir bakış açısı ile ele alan bu eser sadece CHP’nin yaşadığı değişim ve gelişimleri değil, aslında Türkiye’nin demokrasi hikayesini de özetlemektedir. Çalışma öncelikle CHP’deki ideolojik değişimi dönemsel olarak ele almakta, daha sonra ise örgütsel yapıyı inceleyerek, siyasetle yönetimin olası bağlantılarının peşine düşmektedir. Yazarın bu arayışını Robert Michels’in temel varsayımlarına dayandırması ve sınırlı da olsa alan araştırması ile destekleyerek “taban”daki bakış açısını ortaya koyması çalışmanın özgünlüğünü ortaya koymaktadır.