Entegre Raporlama

İş dünyasının tüm tarafları için mali tablolar ve onlardan türetilen raporlar; bir konuşma, birbirlerini anlama ve iletişim dili olmuştur. Bu dil, tarım ve sanayi ekonomilerinin hakim olduğu tüm dönemler boyunca geçerliliğini korumuştur. Son 40 yılda ekonomi, sermaye, şirketler ve kurumlar dünyasında yaşanan gelişmeler dikkate alındığında kullanılması klasikleşen bu dil; gerçekte olup biteni tüm boyutlarıyla konuşan ve açıklayan bir dil olmakta zayıf ve yetersiz kalmaya başlamıştır. Bu dönemde fiziki varlıklar ve finansal sermaye; iş dünyasının tüm tarafları bakımından yaşanmakta olanları gittikçe daha az oranda açıklayabilir duruma düşmüştür.

İşletmelerin varlıkları, sermayeleri ve piyasa değerlerinde yaşanan yapısal değişimler, mali ve fiziki boyutlu raporlamaların açıklayıcı olma özelliğini ciddi oranda düşürmüştür. Örneğin, Philips Şirketi’nin 80’li yılların sonunda, varlıklarının %90’ından fazlası maddi ve %10’nundan azı gayrimaddi varlıklardan oluşurken; 2000’li yılların başında bu oran, %30’u maddi ve %70’i gayrimaddi olarak gerçekleşmiştir.

Yapısal değişimlere dair bir başka örnek de, S&P 500 şirketlerinin piyasa değeri bileşenlerinde yaşanmıştır. 1975 yılında bu şirketlerin piyasa değeri bileşenleri; %83’ü maddi ve finansal, %17’si diğer varlıklardan oluşurken; 2000’li yıllarda sadece %19’u maddi ve finansal, %81’i ise diğer varlıklardan oluşur duruma gelmiştir.

İşte bu yüzden küresel girişimciler, yatırımcılar ve diğer paydaşlar bakımından, finansal raporlar, bütünü açıklayan dil olma özelliğini kaybetmeye başlamıştır. Bu kitabın temel ilgi alanını ve temasını oluşturan entegre raporlama konusu; tam da bütünleşik düşünce (integrated thinking) yaklaşımıyla; bütünü açıklayıcı dil olma sorunsalına bir yeni yönelimi içermektedir.

Uluslararası Entegre Raporlama Konseyi (IIRC), Aralık 2013’te yayınladığı entegre raporlama çerçevesinde entegre raporu; bir kuruluşun stratejisinin, kurumsal yönetiminin, performansının ve eklentilerinin, kuruluşun dış çevresi bağlamında kısa, orta ve uzun vadede değer yaratmayı nasıl sağlayacağının kısa ve öz bir şekilde bildirilmesi olarak tanımlamaktadır. Entegre raporlama ile paydaşlara finansal bilgilerin yanı sıra finansal olmayan bilgilerin de tek bir raporda sunularak etkinliğin artırılması ve değer yaratılması hedeflenmektedir.