Fıkhu’l-Kur’an

Musa Carullah Bigiyef (1875-1949) Kazan’ın Rostov şehrinde doğmuş; Buhara, Mısır, Hicaz, Şam ve Hindistan’da tahsil görmüş; hayatını İslamî ilimlere ve Müslümanların çeşitli dinî, siyasi, sosyal ve kültürel meselelerine adamış, çalışkan, dürüst, dindar, vatansever; yüksek medeni cesarete, eleştirel ve özgür düşünceye sahip, büyük bir İslam âlimi ve mücahididir.

Elinizdeki kitap, Musa Carullah’ın Fıkhu’l-Kur’ân adlı eseridir. Musa Carullah bu eserinde Fatiha suresi ile Bakara suresinden ilk dört ayeti tefsir etmiştir. Hacmi küçük olmasına rağmen bu eser Musa Carullah’ın Kur’ân-ı Kerim’in tarihi, Mushafların yazımı ve çoğaltılması, Mushaflardaki yazım hatalarının düzeltilmesi, kıraat çeşitleri, ayetlerin durakları ve sayıları, surelerin tertibi ve Kur’ân’ın tercüme ve tefsiri gibi konulardaki bütün birikimini, ileri sürdüğü bütün düşüncelerini uygulamaya koyduğu önemli bir tefsir denemesidir.

Carullah’ın bu kısa ve veciz eserinde hem lâfzî ve edebi inceliklere vurgu yapan lâfzî (literal/edebi) tefsir hem Şâri’in maksatlarını ortaya çıkarmaya yönelik gâî (teleolojik) tefsir hem de toplumun şart, imkân ve ihtiyaçlarını, yarar ve zararlarını merkeze alan toplumsal (içtimai) tefsir örneklerini görmek mümkündür.

Bizim bu eseri neşretmekteki amacımız, Musa Carullah gibi hayatını dini ve vatanı uğrunda feda etmiş bir ilim adamına karşı milletçe şükran borcumuzu ödemeye çalışmak ve gençlerimizin kendi millî kök ve kaynaklarıyla ilişkisini kurmaya gayret etmektir. Bu arada şayet Musa Carullah’ın görüşleri günümüz İslam düşüncesi ve kültürü alanlarında yeni birtakım fikir ve yaklaşımların doğmasına vesile olursa, kendimizi bahtiyar sayarız!