Hülaşa

Tıp kitapları, Türk dili alanındaki çalışmalar içinde Türkçenin bilim dili olarak kullanıını ve söz varlığı açısından özel bir yere sahiptir. Bu nedenle son yıllarda oldukça ilgi gören bir türdür.

Türkiye Türkçesinin temeli olan Eski Anadolu Türkçesi döneminde edebi eserlerin yanı sıra çok sayıda tıp kitabı da yazılmış veya Türkçeye çevrilmiştir. Bu dönemde müspet bir bilim dalı olarak tıp kurumsallaşmaya başlamış ve hekimler, kendilerinden önceki hekimlerin aktardıkları bilgi ve tecrübelere kendi bilgi ve tecrübelerini de ekleyerek bunları kaydedip kitap haline getirmişlerdir.Bu hekimlerden biri de Anadolu'da yazılan ilk Türkçe tıp kitabı olduğu tahmin edilen Tuhfe-i Mübarizi'nin yazarı Hekim Bereket'tir.

Hekim Bereket'in ilk kitabı olan anatomi içerikli Tuhfe-i Mübarizi'den sonraki ikinci kitabı, bir özet niteliğindeki Hulasa'dır. Hulasa'da Hekim Bereket, hastalıklarm sebeplerini, belirtilerini ve bitkilerle tedavilerini kitabına verdiği isimle de vurguladığı gibi, özet olarak anlatmıştır. Hula sa'nın, özellikle hastalık ve bitki adları açısından zengin söz varlığında, daha önce tespit edilmemiş terimlerle de karşılaşılmaktadır. Bu yönüyle de Hulasa, Türk dili araştırmaları için önemli bir kaynak olacaktır.

Bu çalışmada, Bulasa'nın dil özellikleri üzerine kısa bir inceleme yapılmış, ardından metnin iki nüshasmın karşılaştırmalı yazıçevrimi yapılmıştır. Son olarak da metnin sözlük dizini hazırlanmıştır. Çalışmanın sonunda ise Bulasa'nın Paris nüshasmın orijinal metni verilmiştir.