İçtihatlarla Uygulamada Dernekler Hukuku

Demokrasinin egemen olduğu gelişmiş toplumlarda sivil toplum kuruluşları (STK) önemli bir ağırlığa sahip olup bu ağırlıklarını giderek de artırmaktadırlar. Sivil toplum kuruluşu ise; Devlet yada hükümetin dışında, herhangi bir baskı ve zorlama olmaksızın tamamen gönüllü birliktelik esasına dayalı kuruluşu ifade eder. Bunlar arasında dernekler, vakıflar, meslek örgütleri, sendikalar, siyasi partiler ile platform, girişim, hareket vb. adlar taşıyan gruplar yer almaktadır. Ülkemizde özellikle son yıllarda örgütlenme özgürlüğünün halkın büyük bölümü tarafından benimsenmesi sonucu sivil toplum kuruluşu olan dernekler ve faaliyetleri ülke gündeminde yer edinmektedir. Dernekler iyi çalıştıklarında ülkeye, topluma ve demokrasiye büyük katkı sağlayacaktır. Bu nedenle derneklerin mevzuata uygun hareket etmesi, faaliyetleri önündeki engellerin kaldırılması ve çalışmalarına daha hoşgörülü yaklaşılması gerekmektedir. Bunu sağlayacak ortam, gerekli bilgi ve bilinçlenme ile mümkündür.

Bu çalışmamızda Kişiler Hukuku içerisinde yer alan ve sivil toplum kuruluşu olan tüzel kişi olarak derneklerin kuruluşu, tüzüğü, üyeleri, organları, faaliyetleri, sona ermesi ve denetimi ile dernek çeşitleri, üst ve alt kuruluşları hakkında genel nitelikteki bilgilere yer verilmiştir. Ayrıca uygulamada Dernekler Hukuku alanında oluşan uyuşmazlıkların neler olduğu, ne tür dernek davalarının açıldığı, davalarda hangi yargılama usulünün uygulanacağı, bu davalarda taraf sıfatının bulunup bulunmadığının neye göre belirleneceği konularına yer verilerek çözüm önerileri güncel içtihatlarla desteklenmiştir. Yine karar örnekleri ile uygulamada sık kullanılan belge örneklerine yer verilmiştir. Derneklerle ilgili olan hemen herkesin ilk başta yanında bulunması gereken dernekler mevzuatına kitabın son bölümünde yer verilerek emek ve zaman tasarrufu ile kullanım kolaylığı hedeflenmiştir. Böylelikle gerekli bilgi ve bilinçlenme için küçükte olsa bir katkı sağlama amaçlanmıştır.

Takdir edilmelidir ki akademik olarak çok geniş ve ayrıntılı bir çalışma gerektiren Dernekler Hukuku bizim bu küçük çalışmamızda tüm ayrıntılarıyla incelenip ortaya konulamaz. Kitabın başta hakim, savcı ve avukatlar olmak üzere Dernekler Hukuku ile ilgili tüm uygulayıcılara yönelik olarak pratik bilgiler içermesine önem verilmiştir. Bunun yanında derneklerle ilgili problemi olanların aradıkları cevapları bulmalarına yardımcı olacak bilgiler içerdiği inancındayız.