İnönü Hükümetlerinin Kıbrıs Politikası (1961 - 1965)

“…Kıbrıs’taki bu haksız durum devam eder, müttefiklerimiz bizi yalnız bırakır, NATO yanımızda olmaz, anlayışsızlık hüküm sürer, Türk azınlığı ezilir, bu böyle devam ederse günün birinde Batı’nın savunma sistemine inanç yıkılır. Ve yeni bir dünya kurulur ve Türkiye de bu dünyanın içinde yerini alır.”
Başbakan İsmet İnönü, 15 Nisan 1964

Soğuk Savaş döneminin önemli dış politika sorunlarından olan Kıbrıs Sorunu, altmış yıl önce kritik bir süreçten geçiyordu. 1950’lerdeki acı günlerin ardından 1960’ta kurulan Kıbrıs Cumhuriyeti, Rumların Türklerin elde ettiği kazanımları yok sayma gayretleri ve tedhişe yönelmesi sonrasında ortadan kalkmıştı. O dönemde Türkiye’de İsmet İnönü’nün kurduğu ve Parlamento’da zayıf desteğe sahip hükümetler, adadaki Türklerin uluslararası antlaşmalarla kazanılmış haklarını korumak amacıyla büyük çaba sarf etti.

Makarios’un Türkiye ziyareti, Akritas Planı, Kanlı Noel olayları, BM Barış Gücü’nün kuruluşu, Johnson Mektubu, Erenköy kuşatması ve ilk Türk müdahalesi gibi kritik dönemeçlerin ele alındığı bu çalışma, olası bir savaşın dahi gündeme geldiği sıcak günleri bir kere daha anımsatıyor.