İnsan Denen Garip Hayvan

Babil’in Yorumu

Turhan Selçuk, bu topraklarda yetişen nadir ve yeteneğiyle uluslararası şöhrete kavuşmuş önemli bir karikatürist; ezilenden yana cesaretle saf tutmasıyla zihinlere kazınmış örnek bir insandı. Türkiye’nin sancılı yıllarını debdebeli eserlerle değil, incelikli ve çığlığını çizgilerinde saklayan karikatürleriyle anlattı daima. İnsan Denen Garip Hayvan, Desen Yayınları’nın Selçuk’un her biri birbirinden kıymetli eserlerini özenle bir araya getirerek yarına armağan etmeye yönelik takdire şayan çabasının son ürünü. Daha önce de bu büyük sanatçının gözü pek siyasi eleştirilerini yansıttığı, doyumsuz patronlara çattığı karikatürleri bir araya getirilmişti. İnsan Denen Garip Hayvan’daysa Turhan Selçuk, ne menem bir canlı olduğu iyiden iyiye ayyuka çıkmış insanın hâllerini gösteriyor; birkaç çizgiyle dokunuyor bam tellerine, bitimsiz bir sorgulamanın içine itiyor, kışkırtıyor durmaksızın.

Turhan Selçuk'tan insan doğasını hicveden karikatürler...

“Turhan Selçuk Seçkisi”, Türkiye'de sözsüz karikatürün öncüsü olan Turhan Selçuk'un mizahını genç nesillere tanıtıyor; büyük ustanın kendi zamanının çok ötesindeki çizgilerine farklı bir bakış imkânı sunuyor.

Üç ciltlik seçki, sanatçının yıllar içinde çeşitli kitaplarda ve mecralarda yayımlanan siyah beyaz karikatürlerini ayrıntılı bir kataloglama ve tematik düzenleme çalışmasının ardından yeniden gün yüzüne çıkarıyor.

İnsan Denen Garip Hayvan, Selçuk'un 1951-2001 yılları arasında Türkiye'nin ve dünyanın seçkin gazete ve dergilerinde kendine yer bulan, bazıları farklı dönem ve mecralarda tekrar tekrar yayımlanarak yankı uyandırmış 86 karikatürünü bir araya getiriyor.

İnsan Denen Garip Hayvan'da, gelmiş geçmiş en “yırtıcı” canlının kendini “daha insan” yapma çabasını çizgilere döken Turhan Selçuk, insan doğasının açgözlü ve şiddete meyilli yapısını incelikle hicvediyor. Kitaptaki seçki kadın-erkek ilişkilerindeki yozlaşmadan kültürün metalaşması ve sanatta yabancılaşmaya, bilim ve teknolojideki gelişmelerin toplumdaki yansımalarından sporun ve özellikle de futbolun siyasetle kesişmesine kadar, insana dair hemen her konuya eğiliyor. Seçki ayrıca plansız göçün körüklediği çarpık kentleşme, doğanın altüst olan dengesi, insanın uzayla imtihanı gibi meseleleri de gündeme alarak elli yıllık dünya düzeninde gerçekte çok az şeyin değiştiğini açığa vuruyor.

Sanat yaşamı boyunca karikatürün ne olduğu ve ne olması gerektiği üstüne kafa yoran Selçuk, toplumsal öngörü yeteneği ve zamanının ötesindeki eserleriyle günümüz okurlarını şaşırtmayı sürdürüyor.

“İnsan Gülen Hayvandır.”