İsa, Pavlus, İnciller

İsa, Pavlus, İnciller: Hristiyanlık Neden ve Nasıl Ortaya Çıktı adlı bu eser, 2018’de ilk defa basılmasından bu yana çok ses getirdi. Eser, çeşitli kesimlerden binlerce okura ulaştı ve büyük beğeni topladı; televizyon ve radyo kanallarından kitap sitelerine, üniversitelerden internet forumlarına, sosyal medyadan gazete sütunlarına geniş mecralarda konuşuldu. Bu eserin basılmasından sonra Türkiye’de Hristiyanlığın doğuşu sürecine ilgi belirgin ölçüde arttı. Hz. İsa hakkında ne bildiğimiz ya da niçin çok az şey bildiğimiz soruları daha sık soruldu. Onun, kilisenin göksel ve ilâhî Mesih’ine benzeyip benzemediği konusu daha çok gündeme geldi. Yakup, Petrus, Yuhanna ve Pavlus gibi şahsiyetler Türkiye’de ilk defa bu denli merak konusu oldular. Hristiyan dinî metinlerinin yapısı veya Filistin’in 1’inci yüzyıldaki siyasî koşulları bu eserle birlikte çok daha dikkat çekici konulara dönüştü.

Önemli bir araştırma alanı olmasına karşın Türkiye’de az ilgi gören bir konuda yazılmış böyle bir eserin beş yılda beşinci baskıya girmesi, eserdeki derinlikli analizlerin okur nezdinde takdir gördüğünü kanıtlamaktadır.

Bu eserde; İsa’nın ve havarilerin “Hristiyanlık” diye bir din kurmadıkları ve hiçbir zaman bu gibi bir amaç taşımadıkları öne sürülmektedir. Eserde; İsa hakkında mevcut tüm kaynaklar geniş çaplı çözümlenmekte, İsa’nın özgün öğretileri mümkün mertebe ortaya konulmakta, ona atfedilen kristolojik unvanlar detaylı tanımlanmaktadır. Geleneksel Hristiyanlığın esas kurucusu Pavlus’a ise başka bir pencereden bakılmaktadır. Eserde; İsa’nın havarileri de içeren özgün cemaati (Nasranîler) ve sonraki yüzyıllardaki esas takipçileri (Ebionitler) anlatılmaktadır. Nasranî ve Ebionit cemaatlerin Pavlus’u reddettikleri, onu “sahte elçi” diye tanımladıkları, öğretmenleri olan İsa’dan duydukları hiçbir öğretiyi onunla pazarlık konusu etmedikleri ve geleneksel Hristiyanlık’tan ziyade Yahudi inanç ve kültür dünyasında varlıklarını sürdürdükleri vurgulanmaktadır. Eserde; ilk dönem Hristiyanlığa ilişkin pek çok soru, bizzat Hristiyan kaynaklarından hareketle ve ayrıca çok sayıda modern çalışmaya da müracaat edilerek cevaplanmaktadır.