Japonya'nın İktisadi ve Sosyal Tarihi

Japonya’nın iktisadi ve sosyal tarihini ele alan bu eser, sanayileşme ve ekonomik gelişmeleri incelerken, Japon tarihini alt dönemlere ayırıyor ve her dönem için toplumsal, siyasi ve iktisadi gelişmeleri tartışıyor. Japon modernleşmesini, ekonomik dönüşüm ve değişim tarihlerini ayrıntılı bir şekilde anlatan bu çalışma, Batı dışı bir coğrafyada ortaya çıkan ilk sanayi ve bilim/teknoloji devriminin yarattığı bölgesel dönüşümleri de anlamamızı sağlıyor. Doç. Dr. Ali Akkemik’in toplam üç ciltten oluşacak bu eserinin ilk cildi, Japonya tarihini antik dönemden alarak 1945 Pasifik Savaşı’na kadar getiriyor. İlk bölümde kültürün gelişimini, merkezî devlet oluşumunu ve antik dönemdeki çeşitli kurumları ele alan yazar, sonraki iki bölümde Edo döneminin siyasi ve toplumsal tarihiyle devam ediyor ve özellikle modern kapitalist kalkınmayı kolaylaştıran ekonomik gelişmeleri değerlendiriyor. Dördüncü bölüm, Meiji döneminde modernleşme çalışmalarını ve politik reformları tartışıyor ve devam eden bölümde bu dönemdeki ekonomik gelişme deneyimini ve ekonomik reformları masaya yatırıyor. Ardından, Taisho döneminde demokrasinin yükselişi, parti politikaları ve Doğu Asya’daki siyasi ve toplumsal olaylara odaklanıyor ve bu dönemde ortaya çıkan sanayi politikalarını, bürokrasi kültürünün gelişmesini ve kriz dönemini konu ediyor. Son iki bölümde ise, militarizm incelemesi ve İkinci Dünya Savaşı dönemi ayrıntılı olarak sunulurken; askeri rejim altında savaş ekonomisi, kurumsal yapılar ve sanayi politikaları ele alınıyor. Son olarak, neredeyse yeni bir kitap boyutunda olan “Ekler” bölümü okura, Japonya siyasal hayatına ilişkin kapsamlı bilgiler sunuyor: Dönem adları ve tarihleri, imparatorlar, bakanlar ve başbakanlar. Bunun yanında bu ek bölümde, kitapta geçen Japonca terimlere ilişkin bir sözlük ile kişi ve yer adları listeleri Japonca yazılışlarıyla birlikte yer alıyor.

Akkemik’in bu kapsamlı çalışması, birçok spekülasyona tabi tutulan Japon modernleşmesinin birtakım romantik mucizeler, gelenekçilik, dindarlık gibi hayalî nedenlerle olmayıp, somut gerçeklere dayalı olup, toplumların koşulları ve siyasi aktörlerin politikalarından kaynaklandığını gösteren, Türkiye’de ender olan özgün araştırma ve çalışma alanına kıymetli bir katkıda bulunacaktır.

Prof. Dr. Selçuk Esenbel, Boğaziçi Üniversitesi, Asya Çalışmaları Merkezi