Kalyonlar ve Kadırgalar

Barutlu silahların 14. yüzyıl ortalarıyla 17. yüzyıl ortaları arasında denizde kullanılabilir duruma getirilmesiyle tüm dünyada güçler dengesi köklü bir değişikliğe uğradı. Denizde savaş, parça parça, sürüncemeli ve genellikle bir sonuca bağlanamayan yerel çatışmalar olmaktan uzaklaşarak, muazzam riskli ve sonuçları çoğu zaman pamuk ipliğine bağlı boğuşmalara dönüştü. Bu değişimin başlıca aktörleri savaş kadırgası ve kalyondu.

Bu kitap, Avrupa'nın dünya hâkimiyeti kurmasının erken aşamaları sırasında deniz savaşının nasıl geliştiğini ele alıyor. Söz konusu dönem Asya ve Amerika'da Avrupa imparatorluklarının kurulmasına, Osmanlının Batı Akdeniz'e hâkim olma çabalarının boşa çıkmasına ve Japonya'nın denizaşırı yayılma girişimlerinin püskürtülmesine tanıklık edecekti.

John F. Guilmartin Jr. insanın adale gücünden, rüzgârın şiddetinden ve barutun enerjisinden yararlanarak etkili savaş gemileri yaratma sürecini göz alıcı bir şekilde tasvir ediyor. Yazar, deniz savaşının coğrafi ve teknolojik gerçekliklerini araştırarak başlıyor kitabına. Savaş ve ticaretin değişen kalıpları içindeki taktik ve teknik gelişmelere bakıyor, bunların kültürel, toplumsal ve ekonomik bağlamına özel olarak dikkat ediyor. İnsan boyutu üzerinde de duruluyor, olayları şekillendirmede farklı tutum, inanç ve hırsların nasıl can alıcı bir rol oynadığı gösteriliyor. Küresel güçlerdeki temel gelişmeler, stratejik önemi büyük sefer ve muharebeler vasıtasıyla sürükleyici hikâyeler biçiminde örnekleniyor. Kitap, 17. yüzyılın savaş filolarını mümkün kılan teknolojik, idari, siyasi ve mali etkenlere göz atarak son buluyor.

Asker kökenli John F. Guilmartin Jr. US Air Force Academy tarih fakültesinde çalıştı. Halen Ohio State University'de askeri tarih ve denizcilik tarihi öğretiyor. Kitapları arasında Gunpowder and Galleys: Changing Technology and Mediterranean Warfare at Sea in the Sixteenth Century ve A Very Short War: The Mayaguez and the Battle of Koh Tang sayılabilir.