Kötülük ve Teodise

Acı ve kederle ilgili, gerek doğal gerekse insan kaynaklı olsun, bütün trajik olayların bir de teolojik veya tanrısal boyutu vardır.

Evrendeki acılar ve kederler karşısında, Tanrı’nın var olduğundan şüpheye düşen, hatta bu yüzden onun varlığını yadsıyan azımsanamayacak sayıda insan vardır. Hatta evrendeki acı ve ıstıraplara dayalı kuşkular ve düşünceler, bireysel kuşku ve inkar düzeyinde kalmamakta, mantıksal ve felsefi açıdan son derece teknik formülasyonlar içinde, teizmi eleştirenlerin ve bunların başında pozitif ateist denilen kesimin Tanrı’nın yokluğunu kanıtlamak için tarih boyunca öne sürdükleri neredeyse tartışmasız en önemli kanıtı oluşturmaktadır. Bu problem, özellikle ateistlerin, fikir planında, en büyük dayanaklarından biri olmuştur.

Teistik Tanrı inancını, evrendeki acı, keder ve bunlara neden olan olgulara; kısa teknik ifadesiyle ‘kötülükler’e rağmen savunan teist din bilginleri ve filozoflar da, gerek iç teistik kuşkular karşısında gerekse dıştan gelen septik ateistik düşünsel itirazlar ve eleştiriler karşısında, dini inanç sisteminin veya teizmin rasyonelliğini ve tutarlılığını savunmak için yine düşünce tarihi boyunca çeşitli karşı savunmalar ve teodiseler geliştirmişlerdir. Böylece din felsefesi ve teoloji tarihinde muazzam bir ‘kötülük problemi’ ve ‘teodise’ tartışmaları literatürü ortaya çıkarmıştır.