Kuramdan Yoruma

Hikayenin geçmiş dönemlerde zaman zaman kimi ibda’ eylemine ad olarak kullanıldığını da biliyoruz. Modern anlatma tekniklerinin ortaya çıkması, nesnesi hikaye olan bir ibda’nın adının da hikaye olmasıyla beliren türsel karmaşanın giderilebilmesi için yaratılışsallık ve kurgusallıktan hareketle hikaye ile öykü ayrımının yapılmasını zorunlu hale getirmiş, öyküsüyle birlikte adı ‘olay’la sınırlanan hikaye, hikayedekinin aksine öykünün nesnesi olmaktan çıkarılıp dil, zaman, mekan, gerçeklik, söylem, ritim, örgü, inşa, tekli katman, çoklu katman, durum, atmosfer, estetik düzey vb. unsurlarla birlikte değer ifade eden çerçeveleyici unsur yok demektir; çerçeveleyici unsurun içi modern tekniklerle doldurulmamışsa ibda’da gerçekleşmemiş demektir. Bu net verilerden yola çıkarak ve Aristoteles’e ait ilk poetikadan, Todorov’a aitson poetikaya (Poetikaya Giriş) beslenilebilecek temel kaynaklardan da beslenerek öyküye mahsus bir poetika üretmemiz artık mümkündür. Ama sonuçta bu poetika da Aristoteles’in poetikası, Todorov’un poetikası, Şklovski’nin poetikası, Eyhenbahum’un poetikası gibi ‘bize mahsus’ bir poetika olacak ve tabii ki bu durum sizin poetikanızın ya da ötekinin poetikasının yazılmasını engellemeyecektir.Ömer Lekesiz, Kuramdan Yoruma Öykü Yazıları’nda, kavramlardan, dönemlerden, akımlardan hareketle Türk edebiyatında hikayeden öyküye geçiş sürecini, öykü eleştirileriyle birlikte veriyor.