Ne Varsa Onun İçinde Var Fihi Ma-Fih

Acılar çekerim söze dökülmeyen haksızlıklar elinde. Kimse duymaz bağışlanmayı dilediğimi ve ağladığımı. Tıpkı bir mumun göz yaşı dökmesi gibi; Kimse bilmez göz yaşının neden aktığını, Ateşe yakın olduğu için mi, Yoksa mum özlüyor diye mi? Şimdi ayrı düştüğü Balının tatlılığını. Eserde hâkim olan unsur tasavvuftur. Mevlânâ’nın umumî olarak tasavvufî düşünceleri, görüşleri, devrinin birçok dinî, felsefî, ahlâkî inançları, siyâsî olayları ve muhîti üzerindeki derin ve büyük tesiri yer almaktadır. Allah, akıl, âlem, zaman, dünya ve âhiret, insan, velî ve nebî, sülûk, mürşid ve mürid, yakîn, aşk, semâ, din, amel ve ibâdet, irâde, ihtiyar ve sorumluluk gibi konular ele alınmaktadır. Mevlânâ, sohbetlerinde ele aldığı bu konuları açıklamak suretiyle sık sık âyet, hadîs, kelâm-ı kibar, mesel ve şiirlerden istifade etmektedir.