Orta Asya

Orta Asya büyük bir uygarlık merkezi, güçlü düşünce akımlarına, dehalara, bilime ve sanata hayat veren özel diyarlandandır. Zerdüşt bu topraklarda doğmuş, Hint ve Helen burada birleşip Yunan-Buda sanatını oluşturmuştur. Evrensel dinin inananları başka coğrafyalarda birbirine düşerken, bu topraklarda büyük uyum içinde yaşamış ve bize hoşgörü dersi vermiştir.

Sogdiyana, Çin ve Hindistan’ın birleşimini adında boşuna çağrıştırmayan Serinde uygarlığı burada filizlenmiştir. İslam dünyasının en büyük bilgini El Biruni, eşsiz üstat İbn Sina, ilk İranlı şair Rudaki, gezgin İbn Batuta, Şehname’nin yazarı büyük şair Firdevsi ve modern zamanın ilk gökbilimcisi Uluğ Bey, hepsi Orta Asya’dan çıkmıştır. Pek çoğu yitip giden, ama adları belleğimizden çıkmayan şehirler: Kuteybe, Hoten, Horasan, Baktra, Buhara, Semerkant...

Orta Asya üzerine pek çok çalışması bulunan çağdaş Fransız Türkolog Jean-Paul Roux bu incelemesinde yalnızca Türklerin, Tibetlilerin, Sogdların, Baktralıların, Kuçanların, Hotenlilerin, Turfanlıların, Moğolların, Arapların, Çinlilerin ve diğer halkların değil, tüm bu halkların oluşturduğu Orta Asya’nın tarihini anlatıyor. Tarihin yanı sıra kültürel olgulara da özel bir önem veren Roux, renkli dili ve zengin kaynakçasıyla doyurucu bir çalışma sunuyor.