Osmanlı’nın Manevi Önderlerinden Şeyh Edebali ve Türbesi

Altı asır boyunca İslam’ın bayraktarlığını yapan Osmanlı Devleti’nin ismini aldığı Osman Gazi, Şeyh Edebâlî Hazretlerine bağlanarak çok büyük hürmet göstermiş ve her hususta onu kendisine rehber edinmiştir. Osman Gazi on dokuz yaşında iken Edebâlî’nin kızı Mal Hatun’la evlenmiş ve bu evlilikten Orhan Gazi ve Alâüddîn Bey dünyaya gelmiştir. Osman Gazi, Bilecik’i fethettikten sonra kayınpederi Şeyh Edebâlî’ye bir dergâh yaptırmıştır. Anadolu’nun İslâmlaştırılması faaliyetine katılan gönül sultanlarından biri olan Şeyh Edebâlî, kıtalara hükmedecek bir dünya devletinin kurucusu olan Osman Gazi’yi aklıyla, fikriyle, bilgisiyle "beylikten devlete" giden yolda yetiştirmiştir. Devlet yapısının kurulmasında büyük hizmetleri görülen ve bu bakımdan Osmanlı Devleti’nin manevî önderi olan Şeyh Edebâlî, 1326’da 125 yaşlarında iken Bilecik’te vefat etmiş, Osman Gazi kayınpederi Şeyh Edebâlî ve eşi Mal Hatun’u, eski Bilecik şehrinde bir tepenin üzerinde defnetmiştir. Orhan Gazi’de babasının vasiyeti üzerine kabirlerinin üzerine birer türbe ile yanlarına da zaviye yaptırmıştır. Türbe ve zaviye Sultan Abdülmecid ve Abdülhamid Han devirlerinde tamirat görmüş, en kapsamlı projesi 1903 yılında Abdülhamid Han tarafından yaptırılmıştır. Bu eserde, 1903 tarihli plan ve türbe ile alakalı Osmanlı Arşivi’nde yer alan vesikalar ilk defa gün yüzüne çıkarılmaktadır.