Özel Amaçlı Metropoliten Kuruluşlar

Ozel Amaçlı Metropoliten Kuruluşlar, hızla büyüyen kentlerde bölunemeyecek makro nitelikte olan mahalli müşterek hizmetleri sunmak üzere oluşturulan yöne-tim yapıları olarak yerel yonetim birimleri arasında yerlerini almıştır. Türkiye özelin de tarihi oldukça eskiye uzanan bu kuruluşlar günümüzde buyükşehirlerde kurulan su ve kanalizasyon idareleri ile İstanbul, Ankara ve Izmir'de ulaşım alanında faaliyet gösteren genel mudurlukler şeklinde varlıklarını sürdürmektedir. Türkiye'de söz konusu yönetim modelleri sui generis bir nitelik taşımakta olup, yargı kararlarına göre mustakıl/bağımsiz genel müdürlük huviyetındedirler. Ancak mevzuatta tek bır adla anılmayan bu kuruluşlar "bağlı idareler, "bağlı kuruluşlar", 'büyükşehir bağlı kuruluşu" "mahalli ıdarelere bağlı genel mudurlukler, "büyükşehir belediyelerine bağlı genel müdürlük" gibi çeşitli şekillerde adlandırılmaktadır. Zaman içinde bu kuruluşların tabi oldukları özel mevzuatlarında değişikliğe gidilmemiş olsa da genel mevzuat kapsamında gerçekleştirilen reformlardan etkilenen söz konusu ya-pıların yaşanan paradigma değişimlerinden de oldukça etkilendıkleri görülmekte-dir. Türkiye'nin Idari Teşkilatı içerisindeki konumları yeterince irdelenmemiş olan ISKI Modeli ile IETT-EGO-ESHOT Genel Müdürlüklerinin bu çalışma kapsamında derin-lemesine bir şekilde incelenmesi amaçlanmıştır. Çalışma genel olarak; kent, kentleşme ve bu dünuşumun beraberinde getirdiği metropoliten kent yönetimleri ile özel amaçlı metropoliten kuruluşların ortaya çıkışına ve dünyadaki orneklerine de-ğindikten sonra Türkiye'deki İnel amaçlı metropoliten kuruluşların teşkilat yapısı-na, görev, yetki ve sorumluluklarına, mali yapıları ile personel rejımlerine dair değerlendirmelere yer vermektedir. Ayrıca anılan idarelerin denetimine ve büyükşehir belediyeleri ile olan munasebetlerıne, bu kuruluşların idari teşkilat içerisindeki ko-numuna da değinmektedir. Yerelleşme eğitimleri ile beraber metropoliten yönetim modellerinin artan önemine de yer veren bu çalışma anılan kuruluşların gele dair çeşitli saptamalarda ve önerilerde de bulunmaktadır.