Pandemide Din ve Toplum

Covid-19 2019 un sonlarında ilk önce Çin’in Wuhan şehrinde ve daha sonra Covid-19 adı verilen pandeminin tüm dünyayı etkisi altına almıştır. Tarihte eşi benzerine az rastlanılan bu pandeminin başta sağlık olmak üzere ekonomik, siyasi, sosyal alanlarda ciddi krizlere yol açmasının yanında dini alanda da etkili
olduğu görülmüştür. Şüphesiz Covid-19 pandemisinin toplumsal hayatın her alanında ciddi sorunlara yol açtığını tüm insanlık alemi tecrübe etmiştir.
“Evde kal!” sloganıyla pandeminin etkilerinden uzaklaşılmasında evin güvenilir bir yer olduğu anlaşılmış, fakat insanların evin sınırlarına hapsolması ya da toplumsal hayattan tecrit edilme anlayışı insanları farklı düşüncelere sevk etmiştir. Her şeyden evvel sosyal bir varlık olan insanın böyle bir durumla karşılaşması ya da bu tür salgınlar karşısındaki çaresizlik yeni arayışlara sevk etmiştir. Eve hapsolmak sosyal bir varlık olan insanoğlu için yeni arayışlara ulaşma ihtiyacını doğurmuştur. Bu süreçte kontrollü sosyal hayat, maske, karantina, sosyal mesafe, “evde kal!” gibi olgu ve kavramların üretilmesi pandemik salgınlarda neler yapabileceğimize yönelik arayışları ortaya çıkarmıştır.
Şüphesiz bu tür sloganik ifadeler beyinlerimize iyice kazınarak gündelik yaşama dahil edilmiştir. Covid-19’un başta sağlık olmak üzere toplumsal hayat üzerindeki etkileri bu tür pandemi ve benzeri afetlerin yıkıcı sonuçlara yol açabileceği üzerinde sürekli düşünce geliştirmeyi gerekli kılmıştır. Kısa sürede küresel ölçekte pandemiye dönüşen bu tür afetlerin her an yeniden ortaya çıkabileceği göz önünde bulundurularak bütün bilim dallarının interdisipliner bir çerçevede hazırlıklı olmayı da insanlığa öğretmiştir. Bu tür salgın gibi kriz dönemlerinde birey ve grupların ya da genel olarak tüm toplumun dini hassasiyet içerisinde olmaları inanç yoluyla bunlarla baş edebilmek için hazırlıklı olmanın zarureti anlaşılmıştır. Pandeminin sosyolojisi ve toplumsal etkileri pandemi sürecinde İlahiyat Fakültesi mezunu İHL meslek dersleri ve DİKAB dersi öğretmen adayları ve öğretmenlerinin konuya bakışları, ekoloji ve din gibi farklı alanlarda üretilen konu başlıkları kitabın içeriğini oluşturmuştur.
Daha doğrusu dini temsil konusunda önemli aktör olan İlahiyat fakültesi mezunu öğretmenlerin perspektifinden Covid-19 salgınının nasıl anlaşıldığı ve yorumlandığı irdelenmiştir. Bu kitapta ortaya konan bilgilerin ve görüşlerin alanla ilgili yapılan çalışmalara katkı sağlayacağı ümit edilmektedir.

GIRIŞ
BÖLÜM 1 PANDEMI OLGUSUNA TARIHSEL VE KAVRAMSAL BIR BAKIŞ
1.1. İnsanlık Tarihinde Afetlerin Panoraması
1.2. Din, Pandemi ve Ruh Sağlığı
1.3. Eşitsizlik Virüsü, Pandemi ve Hayırseverlik
1.4. Teodise Kavramı Ekseninde Pandemik Hastalıklar ve Din Sosyolojisi
1.5. DİB’in Covid-19 Hutbesi: “Tedbir Mümin’den Takdir Allah’tandır”
1.6. Covid-19, Sekülerleşme ve Din
1.7. İbn Haldûn Sosyolojisinde Kara Ölüm, Toplumsal Değişme ve Din
BÖLÜM 2 DIN DERSI ÖĞRETMENLERININ PERSPEKTIFINDEN PANDEMI
2.1. Katılımcılara Göre Virüsün Mahiyeti
2.1.1. Virüs Nedir?
2.1.2. Virüsün Ortaya Çıkış Sebebi
2.2. Virüsün Yarattığı Algısal Değişim
2.2.1. Farkındalık Oluşumu
2.2.2. Geleceğe Dair Dönüşüm Fikri
2.3. Pandemi Kapsamında Din-Bilim İlişkisi
2.4. Bilim Kurulunda Din Görevlisinin Yapabilecekleri
2.5. Pandemi Sürecinde Neye İhtiyaç Duyuldu?
2.5.1. Uzman Tavsiyeleri Kapsamında Teçhizat
2.5.2. Pandemi Konusunda Bilgilenme
2.5.3. Psikolojik Destek İhtiyacı
2.5.4. Gıda ve Geçinme İhtiyacı
2.5.5. Ekonomik İhtiyaç
2.6. Pandemi ve Kaygı ile Başa Çıkma
2.6.1. Maddi/Rasyonel Tavsiyeler
2.6.2. Manevi/Spiritüel Tavsiyeler    
2.7. Pandemi Sonrası Muhtemel Değişimler
2.7.1. Maddi Değişiklikler
2.7.2. Manevi Değişiklikler
2.7.3. Pandemi Öncesi Yaşama Dönüş
2.8. Manevi Gelişime Katkısı
2.8.1. Dini-Manevi Gelişim
2.8.2. Bireysel Gelişim
2.8.3. Toplumsal Bilincin Gelişimine Katkısı
2.9. Dini-Manevi Yaşama Geri Dönüş
2.9.1. Dini-Manevi Yaşama Dönüş İçin Yapılması Gerekilenler
2.9.2. Doğal Gelişim Seyrine Bırakılmalı
2.10. Pandemi ve Kriz Yöntemi
SONUÇ VE ÖNERILER
KAYNAKLAR