Praksis Sayı : 41

Praksis dergisinin bu dosyayı açmasının böylesi nedenleri olmakla birlikte, laikliği tarihsel materyalist bir bakışla ele alan çalışmaların hayli az olmasının yarattığı ihtiyaçtan da bahsedebilmek mümkündür. Marksist literatürün dinle tanışıklığı epey eski olmasına rağmen, dinin iktidar ilişkileri düzleminden uzanarak laikliği tarihsel maddeci bir zeminde analiz eden tartışmalar geliştirilmeye muhtaçtır. Marksist yazının tümünde bu çalışmalar büyük ölçüde laikliğin ampirik düzeylerine odaklanmakta, Türkiye’de de durum çok değişmemektedir. Söz gelimi, Türkiye’de din ve siyasal iktidar arasındaki sürekli dalgalanan taht savaşlarını tarihsel özgüllükleri içerisinde çözümlemeye destek olacak çalışmalara bugün hava kadar su kadar ihtiyacımız var. Bu sayıda derlenen tüm yazıların bu ihtiyaca cevap üretmeye yönelik bir adım olduklarına inanıyoruz.

Nihayetinde laikliğe yönelik zaman zaman yükselen ama hep bir yerlerde saklı kalan sorunlar soyut bir talebin değil toplumsal dokuya sirayet eden bir gerçekliğin göstergesidir. Bu sayıdaki esas çabamız, Hobsbawm’ın belirttiği gibi gökyüzü gibi bir şeyken bulut kümesini andıran bir görünüme bürünen dine karşı laikliğin başlangıçta olgusal çıkarımını, içine doğduğu toplumlarda işleyişini ve Türkiye’de laikliğin yol haritasının nasıl değiştiğini yeniden tartışmaya açmaktır.

Bu Sayıda

Aydınlanma, Sınıf Kavgası ve Laiklik Taner Timur

Laiklik İçindeki Uyumsuzluklar Etienne Balibar

Sosyalizmin Yükselişi ve Din Eric J. Hobsbawm

Devrim Öncesi Rusya ve Çin’de Eşitlik ve Adalet Taleplerinin Sekülerleşmesi: Bir Yöntem Arayışı/ Yeşim Akmeraner

İran Devrimi’nde “Çarşı” ve Hegemonyanın Yeniden İnşasında Dinin Rolü Üzerine/ Engin Sune - Göksu Uğurlu

Türkiye’de Laikliğin Kuruluş Döneminin Tarihsel Sosyolojisine Katkı /Efe Peker

‘Egemenlik Allah’a Aittir’, ‘Egemenlik Kayıtsız Şartsız Milletindir’e Karşı: Neoliberal Dönemde İlahi Egemenliğin Yeniden Tesisi /Gönenç Uysal

Milliyetçilik, Halksallık, Kamusallık Bağlamlarında 1920’lerden 1970’lere Laikliğin Türkiye Serüveni Üzerine Notlar/ Ali Ekber Doğan

Kadının Adı Yok: Anayasa Mahkemesi’nin İmam Nikâhı Kararında Eşitliği Nisan Kuyucu

Göç ve Kentleşme: Digorlu Pazarcılar Örneği Ömer Çelebi ve Ester Ruben Biton

Türkiye’de Devlet ve Sınıflar Gencer Çakır