Psikanalitik Tekniğin Temelleri

Jacques Lacan'ın yaptığı gibi psikanaliz uygulamak ne anlama geliyor? Lacan orijinal teorik içgörülerini an be an psikanalitik tekniğe nasıl tercüme etti? Ve Lacancı bir tedavi yaklaşımını diğer yaklaşımlardan farklı kılan nedir? Bunlar, Lacan'ın çalışmalarının önde gelen çevirmeni ve açıklayıcısı Bruce Fink'in Psikanalitik Tekniğin Temelleri'nde, Lacan'ın bilinçdışı arzuyu ortaya çıkarmak, bastırmayı kaldırmak ve değişimi sağlamak için geliştirdiği yenilikçi teknikleri (noktalama, değişken süreli seans ve kehanetvari yorum gibi) tanımlayarak ve bolca örneklendirerek ele aldığı sorular arasındadır. Bugüne kadar Lacan üzerine yazan diğer yazarlardan farklı olarak Fink, Lacancı dinleme, sorgulama, noktalama, ayrıntılandırma ve yorumlama yaklaşımını düzinelerce gerçek klinik örnekle açıklıyor. Rüyalar, gündüzdüşleri ve fantazilerle çalışmanın temellerini net bir şekilde özetliyor ve kendi hastaları tarafından kendisine anlatılan çok sayıda anksiyete rüyası, kabus ve fantaziyi tartışıyor. Aktarım ve karşı aktarımı klinik örnekler aracılığıyla ayrıntılı olarak inceleyen Fink, ana akım psikanalitik uygulama ile Lacancı uygulama arasındaki temel farklılıkları (aktarım yorumu, kendini açma, yansıtmalı özdeşleşme ve terapötik çerçeve ile ilgili) ortaya koymaktadır. Günümüzde psikanalizde giderek yaygınlaşan normalleştirici tutumu eleştirmekte ve Lacan'ın nevroz tedavisine yaklaşımının yanı sıra psikoz tedavisine tamamen farklı yaklaşımının önemli yönlerini sunmaktadır. Psikanalitik Tekniğin Temelleri, Fink'in analist olarak çalıştığı ve klinik psikoloji lisansüstü öğrencileri, sosyal hizmet uzmanları, psikiyatristler, psikoterapistler ve psikanalistler de dahil olmak üzere klinisyenlere süpervizörlük yaptığı uzun yıllara dayanan deneyimine dayanan Lacancı bir perspektiften psikanalitik tekniğe giriş niteliğindedir. Çok çeşitli uygulayıcılar için tasarlanan ve Lacan'ın çalışmaları hakkında önceden bilgi sahibi olmayı gerektirmeyen bu kitap, acemilerden deneyimli analistlere kadar çeşitli klinik deneyime sahip birçok farklı inançtan terapist için erişilebilirdir. Fink'in amacı, Lacan'ın son derece yenilikçi çalışmalarının psikanalitik teknikler için çıkarımlarını geniş bir müdahale yelpazesinde sunmaktır. Ele alınan teknikler (hepsi bilinçdışına, bastırmaya ve tekrarlama zorlantısına ulaşmak için tasarlanmıştır) çok çeşitli uygulayıcılara yardımcı olabilir ve genellikle uygulamalarını birkaç kısa ay içinde radikal bir şekilde dönüştürebilir.

PSİKANALİTİK TEKNİĞİN TEMELLERİ ÜZERİNE

“Bu kitabın eksikliği hissedilen bir boşluğu doldurmaya yardım edeceğini düşünüyorum. Bu boşluk Lacancı psikanalizin ve genel olarak psikanalizin nasıl uygulandığıyla ve tekniğinin neye dayandığıyla ilgili. Okurlar buradaki yaklaşımları ve teknikleri okudukça kendi klinik pratiklerinde bunları uygulamanın hem mümkün hem de gerekli olduğunu görecekler. Fink’in bu kitabı yalın bir gerçeğin altını çiziyor: Psikanaliz bilinçdışıyla yapılan bir çalışmadır. Bu savın ortaya koyduğu ilk soru bunun nasıl yapılacağıdır. Bunun cevabı ise bastırmayı ve bunun analizanların konuşmasında yarattığı etkileri bilmekten geçtiği yönündedir. Analiz eğitimi pek çok öğeyi zorunlu olarak içermek zorunda ancak dilin ve konuşmanın ne olduğunu ve nasıl işlediğini mutlaka içermelidir. Bu olmazsa olmaz husus analiz ya da analitik terapi eğitiminde eksikliği çekilen klinik oryantasyonu sağlamakta en başta gelen köşe taşlarını teşkil etmektedir.”

Özgür Öğütcen

Psikanalitik Tekniğin Temelleri’nden Alıntılar

“Analiz bana her zaman, teknik bir meseleden ziyade analistin analizana analizin seyri boyunca yapmasına ilham verdiği türde bir çalışma gibi görünmüştür. Buradaki varsayımım, farklı analistlerin aşağı yukarı aynı tür çalışmayı teşvik etmek için potansiyel olarak epey farklı teknikler kullanabilecekleriydi. Fakat ABD’deki farklı psikanalitik gruplarla daha fazla konuştukça, bugün derneklerde ve enstitülerde öğretilen türdeki tekniklerin analitik çalışma olarak gördüğüm şeyi geliştirmemekle kalmayıp onu imkânsız hale getirdiğine daha da ikna oldum. Güncel psikanalitik tedavi yaklaşımları Freud, Lacan ve diğer analitik öncülerin ortaya koydukları temel içgörülerin çoğunu gözden kaçırmakla kalmayıp, başta gelişimsel psikoloji olmak üzere psikolojiden ortaya çıkıp psikanalizin bilinçdışı, bastırma, tekrarlama zorlantısı gibi en temel ilkeleriyle çelişen görüşleri benimsemiş görünüyorlar.” “Kitabın alt başlığında belirttiğim üzere, burada bir tür nihai Lacancı yaklaşım değil yalnızca bir Lacancı yaklaşım ortaya koyma iddiasındayım. Lacan’ın eserleri o kadar hacimli ve karmaşık ki farklı (ama hiç kuşkusuz birbiriyle ilişkili) birtakım yaklaşımları haklı çıkarmak için kullanılabilir ve şayet daha fazla değilse bile Lacancılar kadar çok sayıda farklı Lacancı yaklaşım bulunabilir. Ne de olsa Lacancı analistler de diğer herkes gibi görüşlerini yaşamları süresince değiştirmeye meyleder. Burada tekniğe dair giriş mahiyetinde bir metin ortaya koyma amacımı göz önünde bulundurarak, Lacan’ın formülasyonlarının çoğunu basitleştirdim. Hiçbir şekilde yorum ve aktarım gibi kavramlarının erken dönem çalışmalarından daha sonraki dönemdeki çalışmalarına doğru gelişimine dair tarihsel bir perspektif sunmaya yeltenmedim ve özellikle de 1970’lere ait daha incelikli ve karmaşık ifadelerini yalnızca dipnotlarda ifade ettim ya da bunlara dipnotlarda atıfta bulundum. (Benzer bir şekilde, ana metni mümkün olduğunca erişilebilir tutmak amacıyla, diğer analistlerin bakış açıları üzerine ayrıntılı yorum ve eleştirileri bir hayli uzun olan dipnotlara havale ettim.) Burada belli herhangi bir ortodoksluğu kırmayı amaçlamadım, bunu özellikle yapmamamın nedeni bunun bir şekilde Lacan’ın daha erken dönemdeki görüşleriyle daha sonraki yazılarında ters düştüğü anları uzlaştırmayı gerektirecek olmasıydı. Bunun yerine Lacan’ın teknik üzerine bana en anlamlı gelen ve benim en çok işime yarayan fikirlerini sundum. Bunları, en azından 6. Bölüm’e kadar, az çok gerçek bir analizde kullanıldıkları sırayla sunmaya çalıştım.”