Psikolojik Açıdan Din Dindarlık ve Ahlaki Olgunluk

Din ve ahlâkın ortak öznesinin insan olması, bu iki değer sistemi arasında kaçınılmaz bir ilişki oluşturmaktadır. Ne var ki bu ilişki davranışsal düzlemde her zaman belirgin değildir. Birçok din merhamet, dürüstlük ve adalet gibi ahlâkî ilkeleri savunurken, bu dinlerle özdeşleşen bireylerin gündelik yaşamdaki davranışları büyük farklılıklar gösterebilmektedir. Bu tutarsızlık, ahlakın doğası ve dinî inançların ahlâkî davranış üzerindeki etkisi hakkında önemli soruları gündeme getirmektedir. Psikoloji literatüründe dindarlık ve ahlâkî gelişim arasındaki ilişkinin farklı yönlerini kapsayan bilimsel araştırmalara ihtiyaç olduğu aşikardır. Bu kitap, ahlâkî olgunluk ve dindarlık arasındaki ilişkiyi araştırarak ve bu ilişkiyi etkileyebilecek bir dizi faktörü göz önünde bulundurarak ilgili literatüre katkıda bulunmayı amaçlamaktadır. Araştırma bulguları, dindar bireylerin genellikle daha yüksek düzeyde ahlâkî olgunluk eğilimi gösterdiklerini ve dinden bağımsız bir ahlâkî yaşamı tasvip etmediklerini ortaya
koymaktadır. Bu da dindarlığın ahlâkî olgunlaşma sürecinde önemli bir motivasyon kaynağı olduğunu ve dindar bireylerin etik karar verme anlarında inançlarının belirleyici rolünün bulunduğunu göstermektedir. Bu bulgulara dayanarak dindarlığı ahlâkî olgunlaşma süreci için güçlü bir motivasyon kaynağı olarak nitelendirmek mümkün olmakla birlikte, bu imkânın belirli şartlara bağlı olduğunu da vurgulamak gerekmektedir. Ahlâkî gelişimin din dışı kaynaklardan da beslenebileceğini kabul etmek önemlidir. Seküler ahlak anlayışları, kültürel normlar ve
kişisel deneyimler gibi faktörler de bireyin ahlâkî gelişimine farklı derecelerde katkıda bulunabilir. Dolayısıyla, ahlâkî olgunluk-dindarlık ilişkisine dair yapılacak kapsamlı değerlendirmeler, bu alternatif etkileri de dikkate almalıdır. Bu hususlar ışığında, gelecekteki ampirik çalışmalarda din ve ahlâk arasındaki ilişkinin davranışsal tezahürlerini keşfetmek için farklı perspektif ve metodolojilerin kullanılması önerilebilir.

Anahtar Kelimeler: Din psikolojisi, ahlak psikolojisi, dindarlık, ahlâkî olgunluk, vicdan.