Sahih Hadis Tartışmaları

İbnü’s-Salâh, Irâkî ve İbn Hacer Özelinde

İbnü’s-Salâh eş-Şehrezûrî’nin (v. 643/1245) Ulûmu’l-hadîs adlı eseri, kaleme alındığı hicri yedinci asırdan bu yana, hadis usûlü çalışmalarının vazgeçilmez bir başvuru kaynağı olmuştur. Bu çalışmada, mevcut birikimin bir araya getirilmesi ve pratiğin belli bir tanıma kavuşturulması noktasında önemli bir mevki teşkil eden İbnü’s-Salâh’ın söz konusu eserindeki sahih hadis ile ilgili görüşleri ve bu görüşlerine yöneltilen tenkitler konu edilmektedir. Ancak söz konusu tenkitlerin tespitinde, Ulûmu’l-hadis üzerine yapılan pek çok çalışma arasından daha ziyade tenkitleri ihtiva eden Nüket tarzı eserler; bunlar arasından da hadis usûlünün iki önemli ismi olan Zeynüddin el-Irâkî’nin (v. 806/1404) et-Takyîd ve’l-îzâh ve talebesi İbn Hacer el-Askâlânî’nin (v. 852/1449) en-Nüket ’alâ Kitâbi’bni’s-Salâh adlı eserleri tercih edilmiştir.

Bu çalışma neticesinde, eseri üzerine geniş bir edebiyat vücut bulan İbnü’s-Salâh’ın her görüşünün tartışmasız kabul edilmediği, sonraki âlimler tarafından eserinin her bir cümlesinin büyük bir ilmi titizlikle tetkik edildiği ve esasen müellifin pek çok görüşünün de tenkit edildiği kanaatine ulaşılmıştır.