Şiirin Matematikselliği

Matematik ile şiirin, matematikçi ile şairin birbirlerine içkinliği hususunda kimler ne demiş? Mesela Kant, “Matematik katıksız bir şiirdir.” cümlesini kurmuş. Alman matematikçi Karl Weierstrass ise şöyle bir senteze ulaşmış: “Bir matematikçi, aynı zamanda şair de­ğilse iyi bir matematikçi sayılamaz.” İmam Şâfi bu sentezi çocuk eğitiminden başlatır: “Çocuklarınıza matematik ve şiir öğretiniz.” Napolyon ise sanki Şâfi’nin söylediğini genelleştirir: “Her insan bi­raz matematik biraz da şiir bilmelidir.” Matematik, felsefe ve edebi­yat alanlarında çalışmaları bulunan Bertrand Russell ise “Matematik doğru açıdan bakıldığında, yalnızca gerçek değil, şahane bir güzellik de içerir.” derken, matematiğin şiirsel estetikle olan ilişkisine atıf yapar.
Malumu ilam edersek, şiir dediğimiz şey, duygu, hayal ve düşün­celerin, belirli bir düzen içinde ve etkileyici bir şekilde anlatımıdır. Şiirde, etkileyicilik dediğimiz zevk ve hazzın yanı sıra, ahenk de önemlidir. Şiirsel ahenk başta ölçü ve uyak olmak üzere sese daya­lı bir takım uyumlarla sağlanır. Uyum ile matematikteki formülleri ilişkilendirebiliriz. Zira matematik dilindeki formülleri şiire benze­tebiliriz. Öyle ya, matematiksel doğruları formüllerle ispat ederken, duygularımızı da şiirlerle sabitleriz. Formüller matematiksel gerçek­liği ahenkli bir şekilde izah etmeye yararken şiirler de duygularımı­zın ritmik ve armonik yansımalarıdır. Şiir nasıl heyecana bağlı bir sanatsa, matematiksel süreçler de o derece heyecan vericidir. Son olarak, şiir bize duygular evreninin anahtarını takdim ederken, ma­tematik bütün evrenin şiirine kapı aralar.
Peki, matematikçi şair ne yapar? Şiirin Matematikselliği işte bunu açıklıyor!