Tarih-i Asr-ı Hazır 2. Cilt

“Bu kitap, Osmanlı İmparatorluğu’nun son resmî tarihçisi (vakanüvisi) olan Abdurrahman Şeref Efendi’nin 1910-1911 senelerinde Darülfünun’da verdiği derslerin notlarını ihtiva etmektedir. Öğrencileri Bolulu Mehmed Zekai ve H. Mehmed Kamil tarafından Tarih-i Asr-ı Hâzır adıyla yayımlanan notlar, Osmanlı müverrihleri arasında bir disiplin olarak Tarihin eskisinden farklı olarak çağdaş Avrupa tarihini kapsadığı tarih yazımı örneklerinden birini oluşturur. A. Şeref’in anılan talebelerinin çabasıyla bir araya getirilen ders notları yekûnunun sadece bir tek ciltten müteşekkil olduğu şeklindeki kabulün aksine elinizdeki kitap aynı eserin ikinci cildini konu almaktadır. Dolayısıyla Tarih-i Asr-ı Hazır’ın hazırladığımız bu ikinci cildi eser hakkındaki malumata ve eserin muhtevasına dair bilinenleri zenginleştirecek bir katkı mahiyeti taşımaktadır. Ders notları Fransız ihtilali bağlamında Fransa ve Avrupa’nın yanı sıra onun çağdaşı Osmanlı’daki gelişmeleri takip eder ve kendi üslubunca mütalaa eder. Bu eser bağlamında olayların anlatıcısı olan A. Şeref, didaktik bir üslup ile herhangi bir olaydan çıkarılması gereken dersleri olayların faillerinin zaman zaman uzun olabilecek konuşmalarını aktararak anlatmaya çalışır. Bahsi geçen konudaki düşüncelerini sanki olayın içinden biriymişçesine soru ve cevap şeklinde vermeye çalışır. Notların derslerdeki sözlü anlatıma dayalı olması ve sonradan toplanarak basılmış olması A. Şeref’in hocalığını ve didaktik tavrını esere yansıtmıştır. Eser, dönemin maruf bir tarihçisine ait olması bakımından Osmanlı dönemi üniversitesinde tarih öğretiminin düzeyini ve yüksek öğretimdeki tarihçilik anlayışını görebilmek bakımından da temsili bir örnek sayılabilir.