Tarih-i Kurd - Kürt Tarihi

Muhammed Şerif Kadı’nın 1813 yılında kaleme aldığı “Tarih-i Kurd” (Kürt Tarihi) adlı kitap Türkçede. Cafer Açar’ın çeviri ve değerlendirmesini yaptığı kitapta “Erdelan Tarih Okulu Üzerine Bir İnceleme” de yer alıyor.

İran’ın kuzey batısında kurulan Erdelan Mirliği, İran’a hakim olan Safevi, Afşar, Zend ve Kaçar hanedanlıklarına bağlı olarak uzun yıllar siyasi varlık göstermiş ve ortaya koyduğu siyasi, sosyal ve kültürel tecrübe ile Kürt tarihinde önemli bir iz bırakmıştır. Osmanlı Devleti ile İran merkezi devletleri arasında yer alan ve bu güçlerin mücadele yörüngesinde bulunan Erdelan Mirliği aynı zamanda mezkur devletlerin siyasi çekişmelerinin odak noktalarından birini oluşturmuştur.

Senendec merkezli olarak kurulan ve İran merkezi devletlerine bağlı olarak siyasi varlık gösteren Erdelan Mirliği, özellikle İran’da yaşayan Kürtler için tarihi, sosyal ve kültürel mirasın korunmasında oldukça önemli bir etkiye sahip olmuştur. Erdelan Mirliği’nin vücuda getirdiği kültürel miras özellikle tarih yazıcılığı alanında kendisini göstermiş, Şerefhan Bitlisi’nin Şerefname isimli eseri ile başlayan Kürt tarihi yazma geleneği Tarih-i Kurd isimli yazma eserin müellifi Muhammed Şerif Kadı tarafından devam ettirilmiş ve bu çaba İran’da Erdelan Tarih Okulu olarak bilinen mektebin vücuda gelmesi ile sonuçlanmıştır. Senendec kadısı Muhammed Şerif Kadı tarafından kaleme alınan ve Erdelan Mirliği’nin tarihini konu alan Tarih-i Kurd adlı yazma eserin çeviri ve değerlendirmesi, İran’da kurulmuş olan ve uzun yıllar ayakta kalmayı başarmış Erdelan Kürt Mirliği’nin tarihinin aydınlatılmasına katkı sağlayacağı gibi Osmanlı ve İran tarihi üzerine yapılan çalışmalara da ışık tutacaktır.