Tasarım, Mimarlık ve Mimarlar

İlhan Tekeli, bir şehir ve bölge plancısı olarak, insan aklının iki farklı ürünü olan "tasarım" ve "planlama"nın birbiriyle ilişkisinin ve farklılıklarının nasıl temellendirilebileceği problemiyle birlikte yaşamıştır. Bu nedenle planlama konusunda olduğu gibi tasarım konusunda da yazmıştır. Planlama konusundaki yazılarını Toplu Eserlerin yedincisi olan Akılcı Planlamadan Bir Demokrasi Projesi Olarak Planlamaya kitabında bir araya getirmişti, on altıncı kitapta da tasarım konusundaki yazılarını bir araya getirerek bu tartışmalı alanın diğer ucundaki düşüncelerinin de derli toplu olarak görülmesini sağlıyor. Tekeli bu problemle bir eğitim kurumunda yüzleştiği için ilk olarak "tasarım" ve "planlamanın" öğretilebilirliği konusundaki farklılıklar üzerinde yazmak durumunda kalmıştır.Mimarlık eğitimi veren öğretim üyeleri, geçmişte daha çok, fakat günümüzde daha az olmak üzere başarılı tasarımın Allah vergisi bir yetiyle yapılabileceğini, bu yetisi olmayanların mimarlık pratiğinin başka alanlarına yönelmesi gerektiğini savunmaktadırlar. Tekeli’nin tasarım konusundaki ilk yazıları bu görüşün karşısında yer alarak, tasarım etkinliğinin bilimselleştirilmesinin olanakları üzerinde yoğunlaşmıştır. Daha sonra Türkiye’de kentsel tasarım düzeyinde tasarım taleplerinin gelişmesi üzerine, tasarımcının tasarımladığı olgu üzerindeki denetim düzeyinin farklılıklarının nesne tasarımıyla, kentsel tasarım konusunda nasıl farklılıklar yarattığını berraklaştırmaya çalışan yazılar yazmıştır. Tekeli’nin tasarım konusundaki yazılar yelpazesine çevre tasarımı konusundaki çalışmaları eklenmeye başlamıştır.