Trabzon’da Türk Bakırcılık Sanatının Tarihsel Gelişimi

Doğu Karadeniz Bölgesi’nin en büyük bakır atölyelerinin bulunduğu Trabzon’da üretilen bakır formlarında iki önemli karakteristik özellik göze çarpmaktadır. Bunlardan biri; bakır, bronz ve pirinçten yapılan çeşitli eşya ile mutfak kaplarının oldukça sade ve yalın bir görünüme sahip olmasıdır. Bu biçimlenmede, coğrafi özelliklerin çok büyük etkisinin olduğu sanılmaktadır. Üretilen eşyaların sade ve yalın bir görünüme sahip olmasının yanı sıra, bütün kapların formlarının da birbiriyle büyük bir uyum içinde olduğu görülmektedir. Orta Anadolu veya Güneydoğu Anadolu Bölgesi’ndeki atölyelerde üretilen kaplar üzerine kazıma, kakma ve kabartma tekniğiyle yapılan yazıt, bitkisel ve geometrik motiflerden oluşan bezemelere, Trabzon ve yakın çevresindeki atölyelerde üretilen kaplar üzerinde pek rastlanmamaktadır. Trabzon atölyelerinde üretilen eşya ve mutfak kaplarındaki ikinci belirgin özellik ise ibrik, güğüm gibi kap formlarının bölgedeki geleneksel mimariyi yansıtan yapılarla büyük bir uyum içinde olmasıdır. Yani ibrik ve güğümlerin formlarıyla, bölgenin karakteristik mimari yapıları arasında şaşılacak düzeyde bir benzerlik olduğu görülmektedir. Keskin omuzlu ibrik ve güğümlerin gövde kısımlarının biçimi, bölgedeki kilise, cami ve kümbetlerin adeta minyatür bir örneğini yansıtmaktadır.