Türk Edebiyatında Geyiği Kendinden Meşhur Asi Bir Hürriyet Kahramanı

Resneli Niyazi; Balkanlarda hürriyet meşalesini yakan ilk kişidir. Osmanlı’da hürriyetin ilan edilmesinde öncü rol oynamış İttihatçı bir kahramandır. Balkan dağlarında bir kurtarıcı olarak önüne çıkan geyiği de en az kendisi kadar hatta kendisinden çok daha meşhurdur. Zira halkın büyük bir çoğunluğu, ne olduğunu bilmedikleri hürriyetin geyik tarafından ilan edildiğini düşünür. Bu yüzden uzun bir süre İstanbul’da geyik muhabbeti yapılır. Geyik muhabbeti deyimi de bize onun geyiğinden yadigârdır. 
Resneli Niyazi; kahramanlığı ve geyiği ile birlikte romanlara, öykülere ve şiirlere konu olmuştur. Kısacası pek gündeme gelmeyen, gizli de olsa bir Resneli Niyazi edebiyatı vardır. 
Ama ne yazık ki istibdada son vererek hürriyeti ilan ettiren Resneli Niyazi’nin sonu kendisi gibi kahramanca olmamış, ihanet kurşunlarıyla fail-i meçhul bir cinayete kurban gitmiştir. Bu yüzden onun ölümüyle “Ne şehit oldu ne gazi pisi pisine gitti Niyazi” deyimi dilimize yerleşmiştir. 
Bu eserde; Resneli Niyazi merkezli olarak Osmanlı İttihatçılığı ve Abdülhamid istibdadı tarih ve edebiyat bağlamında tartışmaya açılmaktadır.